De Samenwerkende Beroepsverenigingen Jeugd (SBJ) maken zich al geruime tijd sterk voor de positie van vrijgevestigde professionals in de jeugdhulp. We signaleren dat op verschillende plekken in het land vrijgevestigden onder druk staan. Gemeentelijk beleid en aanbestedingsprocedures bieden vooral ruimte aan grotere aanbieders of samenwerkingsverbanden. Met als gevolg dat vrijgevestigde professionals stoppen met de hulp aan jongeren en gezinnen, of zelfs met hun vak, en het aanbod verschraalt. Terwijl de zorgvraag en de wachtlijsten niet zullen verminderen
Wat heeft de SBJ de afgelopen tijd gedaan?
SBJ heeft de afgelopen periode herhaaldelijk gemeenten en gemeenteraden gewezen op de het belang en de meerwaarde van vrijgevestigden voor gezinnen en jongeren:
• Met het pamflet “Jeugdhulp met vrijgevestigden” roepen we professionals en gemeenten op om samen te werken en de meerwaarde van vrijgevestigden zichtbaar te maken.
• In de gemeenten Amsterdam en Den Haag en in jeugdhulpregio Zuid-Kennemerland IJmond hebben wij de betrokken colleges opgeroepen de nieuwe aanbestedingsregels te heroverwegen, omdat deze leiden tot verschraling van het aanbod en minder keuzevrijheid voor ouders en kinderen.
• In regio Amersfoort wezen wij op de schrijnende situatie van bijna 900 kinderen op de wachtlijst en boden wij aan mee te denken over directe oplossingen waarbij vrijgevestigden snel inzetbaar zijn. Naar aanleiding hiervan sprak een vrijgevestigde professional, namens de SBJ, tijdens de raadsvergadering van de gemeente Amersfoort op 10 december 2024.
Waarom zijn vrijgevestigde professionals belangrijk?
Vrijgevestigde professionals werken dichtbij en zijn goed ingebed in het lokale netwerk. Ze bieden zorg zonder onnodige omwegen: snel, persoonlijk en met korte lijnen. Doordat ze vaak gespecialiseerd zijn, kunnen ze maatwerk leveren dat precies aansluit bij wat een kind of gezin nodig heeft. Bovendien brengen zij veel ervaring en deskundigheid mee, waardoor ouders en jongeren zich gezien en serieus genomen voelen. En juist deze kwaliteiten zijn essentieel voor de doelen van de Jeugdwet: passende, toegankelijke en kwalitatief goede zorg. Hun inzet is van toegevoegde waarde voor een gevarieerd kwalitatief goed zorglandschap in de nabije omgeving van jongeren en gezinnen.
Wat kunnen financiers doen?
We roepen gemeenten, regio’s en andere financiers op om te zorgen voor een divers jeugdhulplandschap, met grote instellingen én kleinere, vrijgevestigde praktijken. Het is belangrijk niet alleen naar capaciteit te kijken, maar juist ook naar kwaliteit: kleinschaligheid en persoonlijke betrokkenheid zijn minstens zo waardevol als aantallen. Vrijgevestigden kunnen bovendien flexibel en snel inspelen op actuele behoeften, bijvoorbeeld om wachtlijsten terug te dringen. Tot slot pleiten we ervoor om samenwerking te stimuleren en contractvormen of aanbestedingen zo in te richten dat vrijgevestigden zelfstandig of in samenwerkingsverband kunnen deelnemen.
Meer weten?
Lees onze recente brieven en publicaties:
Pamflet Jeugdhulp met vrijgevestigden (2024)
Brief aan gemeente Amsterdam (5 april 2023)
Brief aan gemeente Den Haag (12 juli 2023)
Brief aan gemeenteraad Zuid-Kennemerland IJmond (24 juli 2024)
Brief aan gemeenteraad Amersfoort (10 december 2024)
SBJ blijft zich inzetten voor een landschap waarin álle kinderen en gezinnen de juiste zorg kunnen krijgen, ook via vrijgevestigde professionals.